Justin Sun cáo buộc FDUSD mất khả năng thanh toán khiến stablecoin này lao dốc

Thị trường tiền mã hóa vừa chứng kiến một cơn bão lớn khi Justin Sun, nhà sáng lập TRON, công khai cáo buộc First Digital Trust (FDT) – đơn vị phát hành stablecoin FDUSD – mất khả năng thanh toán vào tối ngày 02/04/2025. Lời “tố” này không chỉ khiến FDUSD mất peg nghiêm trọng, giảm từ 1 USD xuống còn 0.87 USD, mà còn khơi lại lùm xùm trong quá khứ giữa FDT và Techteryx – công ty bị đồn đoán thuộc sở hữu của chính Sun. Vụ việc này đang làm dậy sóng cộng đồng crypto, đặt ra câu hỏi lớn về tính minh bạch của stablecoin và động cơ thực sự của Justin Sun.

Justin Sun “Tố” FDUSD vỡ nợ: Cáo buộc gây sốc

Tối ngày 02/04/2025, Justin Sun đăng tải trên X, tuyên bố FDT “hoàn toàn mất khả năng thanh toán” và không thể xử lý giao dịch của khách hàng. Ông chỉ trích FDT có lỗ hổng nghiêm trọng trong quy trình cấp phép ủy thác tại Hong Kong và quản lý rủi ro nội bộ, đồng thời kêu gọi cơ quan quản lý hành động khẩn cấp để ngăn chặn “tổn thất lớn hơn”.

Sun còn cảnh báo rằng sự việc này đe dọa danh tiếng của Hong Kong như một trung tâm tài chính toàn cầu, đồng thời nộp đơn kiện FDT lên Tòa án Tối cao Hong Kong và treo thưởng 50 triệu USD cho bất kỳ cơ quan nào điều tra sự thật.

Hậu quả tức thì là FDUSD mất peg, giảm xuống mức thấp nhất 0.87 USD, hiện giao dịch quanh 0.9 USD mà chưa có dấu hiệu phục hồi hoàn toàn.

Trên Binance, tỷ giá cặp BTC/FDUSD thậm chí tăng vọt lên gần 99.000 USD, lệch 13% so với BTC/USDT cùng thời điểm (11:00 PM ngày 02/04/2025). Với vốn hóa 2.5 tỷ USD, FDUSD là stablecoin lớn thứ 7 thế giới (theo CoinGecko), và 94% nguồn cung (2.2 tỷ USD) tập trung trên Binance. Nếu cáo buộc của Sun là thật, đây sẽ là đòn giáng mạnh vào sàn giao dịch lớn nhất thế giới.

First Digital Trust phản pháo: “Chiêu trò bôi nhọ” của Justin Sun?

FDT nhanh chóng bác bỏ cáo buộc, gọi đây là “chiến dịch bôi nhọ” của Justin Sun nhằm hạ bệ đối thủ. Đại diện FDT khẳng định mâu thuẫn của Sun chỉ liên quan đến TrueUSD (TUSD) – stablecoin mà họ từng quản lý dự trữ – chứ không phải FDUSD. Công ty nhấn mạnh FDUSD được bảo chứng 1:1 bởi trái phiếu Kho bạc Mỹ, với 87 triệu USD đã được đổi thưởng suôn sẻ trong 24 giờ qua. FDT đe dọa kiện Sun để bảo vệ danh dự, đồng thời công khai báo cáo kiểm toán để chứng minh tính thanh khoản.

Binance cũng vào cuộc, khi đồng sáng lập Yi He tuyên bố “mâu thuẫn của Sun là với TUSD, không phải FDUSD”. Sáng 03/04/2025, Binance chia sẻ lại báo cáo kiểm toán FDUSD, khẳng định FDT nắm đủ tài sản bảo chứng, bác bỏ hoàn toàn cáo buộc vỡ nợ của Sun. Tuy nhiên, sự “mập mờ” trong phát ngôn của Yi He khiến cộng đồng đặt câu hỏi: Liệu Binance có đang cố bảo vệ FDUSD – stablecoin mà họ ưu ái từ năm 2023?

Nguồn cơn từ quá khứ: Techteryx, TUSD và FDT

Để hiểu rõ drama này, cần quay lại lùm xùm giữa Techteryx – công ty bị đồn thuộc sở hữu của Justin Sun – và FDT. Theo CoinDesk, sau khi mua lại TrueUSD từ TrueCoin vào tháng 12/2020, Techteryx chỉ định FDT quản lý dự trữ cho TUSD. Tuy nhiên, FDT đã dùng 456 triệu USD dự trữ của TUSD để đầu tư vào Aria Commodity Finance Fund (Aria CFF), sau đó chuyển hướng sang Aria Commodities DMCC (Dubai) mà không được Techteryx đồng ý. Số tiền này bị “rót” vào các dự án kém thanh khoản như khai thác mỏ, năng lượng tái tạo, khiến TUSD rơi vào khủng hoảng thanh khoản năm 2021.

Techteryx yêu cầu rút vốn từ 2022 đến 2024 nhưng không thành, cáo buộc Aria DMCC vỡ nợ. Trước nguy cơ TUSD sụp đổ, Justin Sun đã cấp khoản vay khẩn cấp để cứu stablecoin này, đồng thời cách ly 400 triệu TUSD nhằm đảm bảo quy đổi cho nhà đầu tư. FDT phủ nhận gian lận, cho rằng họ chỉ làm theo chỉ thị của Techteryx, nhưng các nguyên đơn trong vụ kiện tại Hong Kong gọi đây là hành vi “chiếm đoạt tài sản và rửa tiền”.

Chuỗi khủng hoảng của TUSD: Từ Prime Trust đến SEC

TUSD không chỉ gặp vấn đề với FDT mà còn đối mặt với hàng loạt khủng hoảng khác. Giữa năm 2023, Prime Trust – đối tác ngân hàng của TUSD – sụp đổ do sử dụng sai quỹ khách hàng, với khoản nợ 85 triệu USD nhưng chỉ có 3 triệu USD tiền mặt. Đến tháng 09/2024, SEC phạt TrueCoin và TrustToken (nay là Archblock) hơn 500.000 USD vì quảng cáo sai sự thật rằng TUSD được bảo chứng 100% bằng tiền mặt, trong khi thực tế đầu tư vào quỹ rủi ro nước ngoài.

TUSD từng được Binance chọn thay thế BUSD (bị SEC cáo buộc là chứng khoán và dừng hoạt động tháng 02/2023). Vốn hóa TUSD tăng từ dưới 1 tỷ USD lên 3.8 tỷ USD vào tháng 10/2023, với 90% tổng cung trên Binance. Tuy nhiên, sau khi Binance chuyển sang ưu ái FDUSD, vốn hóa TUSD lao dốc 700%, hiện chỉ còn khoảng 500 triệu USD – xếp thứ 14 trên thị trường (CoinGecko, 02/04/2025).

Tác động thị trường và nghi vấn động cơ của Justin Sun

Vụ việc FDUSD mất peg không chỉ làm lung lay niềm tin vào stablecoin mà còn ảnh hưởng đến Binance – nơi nắm 1.5 tỷ USD tài sản người dùng và 700 triệu USD tài sản riêng trong FDUSD. Wintermute rút 30 triệu USD khỏi FDUSD trên Binance ngay sau cáo buộc của Sun, đẩy thị trường vào hoảng loạn. Dù FDUSD đã phục hồi phần nào, sự kiện này đặt ra câu hỏi về tính ổn định của các stablecoin lớn.

Nhiều người nghi ngờ động cơ của Justin Sun, đặc biệt khi ông có liên quan đến USDD (stablecoin trên TRON) và từng bị cáo buộc thao túng thị trường. Liệu Sun đang bảo vệ nhà đầu tư hay cố triệt hạ FDUSD để nâng tầm TUSD và USDD? Việc ông công khai “khui” vụ giải cứu TUSD và nhắm vào FDT càng làm dấy lên tranh cãi về mục đích thực sự.

Hong Kong và tương lai Stablecoin

Cáo buộc của Sun về “lỗ hổng quy trình cấp phép tại Hong Kong” có thể thúc đẩy chính quyền đặc khu này siết chặt quy định với stablecoin. Là trung tâm tài chính số đang lên, Hong Kong khó có thể bỏ qua vụ việc ảnh hưởng đến danh tiếng của mình. Trong khi đó, cộng đồng crypto tiếp tục theo dõi phiên tòa tại Hong Kong và các động thái pháp lý sắp tới giữa Sun và FDT.

Tính đến ngày 03/04/2025, drama giữa Justin Sun, FDUSD và FDT vẫn chưa có hồi kết. Trong khi Sun kiên quyết với lập trường của mình, FDT và Binance đang nỗ lực khôi phục niềm tin. Nhà đầu tư cần thận trọng, theo dõi sát sao diễn biến từ báo cáo kiểm toán đến kết quả điều tra. Liệu đây là cuộc chiến vì công lý hay chỉ là chiêu trò cạnh tranh? Câu trả lời sẽ sớm lộ diện, nhưng hiện tại, thị trường crypto vẫn đang nín thở.